29.03.2025 gün ve 32856 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sağlık Meslek Mensuplarının Serbest Meslek İcrası Hakkında Yönetmelik'in 4. Maddesinin "ç" bendinde sağlık meslek mensupları sayılmış olup, klinik psikologlar sağlık meslek mensubu sayılırken psikologlar bu grup arasında yer almamıştır. Yönetmeliğin 4/ç maddesine göre "Klinik psikolog, hemşire, hemşireliğe eşdeğer sağlık memuru, ebe, fizyoterapist, odyolog, diyetisyen, dil ve konuşma terapisti, podolog ve iş ve uğraşı terapisti (ergoterapist) sağlık meslek mensubu sayılırken psikologlar sağlık meslek mensubu sayılmamaktadır. Yönetmelik ile, sağlık meslek mensubu sayılanların açması zorunlu tutulan sağlık meslek hizmet birimlerinin standartlarına, faaliyet, denetim ve kapatılma süreçlerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.
Yönetmelikte sağlık meslek hizmet birimi "sağlık meslek mensuplarının mesleklerini serbest olarak icra ettikleri özel sağlık kuruluşu" olarak tanımlanmış olup, klinik psikologlara bu hak tanınırken psikologlara sağlık meslek hizmet birimi açma yetkisi verilmemektedir.
Yönetmelik uyarınca psikologlar sağlık meslek mensubu sayılmadıkları gibi sağlık meslek hizmet birimi de açamayacaklardır. Ancak klinik psikologların, sağlık meslek hizmet birimi faaliyeti kapsamında, çalışma belgesi düzenlemek ve sair gereklilikleri yerine getirmek kaydıyla psikolog çalıştırması mümkündür.
Ayrıca Yönetmelikte sayılan sağlık meslek mensupları yalnızca tek sağlık meslek hizmet birimi açabilecek olup , şubeleşme yasaklanmıştır.
Yönetmeliğin dayanağı olan 1219 sayılı Tababet ve Şuabatı San'atlarının Tarzı İcrasına Dair Kanunun ek 13. maddesinde, klinik psikolog; psikoloji veya psikolojik danışma ve rehberlik lisans eğitimi üzerine klinik ortamlarda gerekli pratik uygulamaları içeren klinik psikoloji yüksek lisansı veya diğer lisans eğitimleri üzerine psikoloji veya klinik psikoloji yüksek lisansına ilaveten klinik psikoloji doktorası yapan sağlık meslek mensubu olarak tanımlanmış, maddenin devamında, klinik psikologların, psikoterapi uygulamaları gerçekleştirebileceği ifade edilmiştir.
Yönetmelik de Kanuna paralel olarak yalnızca klinik psikologları sağlık meslek mensubu saymakta olup, lisans mezunu psikologları sağlık meslek mensubu saymamaktadır.
Yeni Yönetmelik ile lisans mezunu psikologların işyeri açması engellenmekte olup, şüphesiz bu durum Anayasa da belirtilen çalışma özgürlüğüne aykırıdır. Yönetmelikte psikologlara yer verilmeyerek eksik düzenleme yapılmış olup, hemen her yıl binlerce psikoloji mezunu olan bir ülkede psikolog ünvanı taşıyanların işyeri açmasına izin verilmemesi hukuken kabul edilebilir değildir.
İdarenin düzenleyici işlemlerinin kapsamına alması gereken bazı kişi ve konuları kapsam dışı bırakmasına ilişkin bir kavram olan eksik düzenleme kavramı Türk hukuk doktrininde üzerinde fazla çalışılmamış bir kavramdır.Eksik düzenleme kavramı idarenin düzenleyici işlemlerinde bazı kişi, konu veya grupların idare tarafından kapsam dışı bırakılması anlamına gelmektedir. Eksik düzenleme söz konusu olduğunda kapsam dışı kalan kişi, konu veya grupların sehven mi yoksa idarenin takdir yetkisi dahilinde mi kapsam dışı bırakıldığı hususu belirsizdir.
Örneğin Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Yönetmeliğin 8. maddesinin (c) bendinde idare memurluğuna yer verilmemesi üzerine eksik düzenleme yapılmasından hareketle açılan davada, idare memurluğunun, cezaevi müdürleri ile infaz koruma memurları arasında yer alan ara kademe bir yöneticilik olduğu, müdür bulunmayan cezaevlerinde müdürlük görevini yürüttüğü göz önüne alındığında, görevin önem ve özelliği nedeniyle cezaevi müdürlerine ve infaz koruma baş memurlarına silah taşıma ruhsatı verilebilmesine karşın, sözü edilen iki kamu görevlisinin arasında ara kademe yönetici konumundaki, idare memurlarına silah taşıma ruhsatı verilmeyeceğine ilişkin eksik düzenlemede hukuka uyarlık bulunmadığından söz konusu düzenleme iptal edilmiştir. (Danıştay 15. Daire, E:2017/2721, K:2018/1199, T: 06.02.2018) Keza Danıştay 6. Dairesinin E:1989/691, K:1991/2225, T: 05.11.1991 sayılı kararında da “Bu durum karşısında, T.C.Turizm Bankası A.Ş.nin de planlama işi yapan resmi kuruluşlar arasında sayılması gerekirken, yönetmeliğin dava konusu yapılan 6. maddesinin (F) bendinin eksik düzenlendiği açıktır”. gerekçesiyle iptaline karar verilmiştir.
Benzer şekilde İçişleri Bakanlığı tarafından çıkarılan ve 02/02/2000 günlü ve 23952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren İl Özel İdareleri, Belediyeler ve İl Özel İdareleri ve Belediyelerin Kurdukları Birlik, Müessese ve İşletmeler ile Bunlara Bağlı Döner Sermayeli Kuruluşlardaki Memurların Görevde Yükselme Esaslarına Dair Yönetmeliğin "Hizmet grupları arasında geçişler" başlıklı 19. maddesindeki, “Bu yönetmelik kapsamında bulunan müfettiş ve kontrolör unvanı ile görev yapanların, bu yönetmelikte yer alan hizmet gruplarına atanmalarında sınav ve hizmet gruplarında çalışma şartı aranmaz.” yolundaki hüküm de, bu kapsamda değerlendirilebilecek örneğin öğretmenler gibi belli meslek gruplarını kapsam dışında tuttuğundan, eksik düzenleme içerdiği gerekçesiyle sadece eksik düzenleme yapılan kısma özgü olarak iptaline karar verilmiştir. (Danıştay İdari Dava Daireleri Kurulu, E:2004/2225, K:2007/2191)
Dava konusu Yönetmeliğin 4 (ç) bendinde sağlık meslek mensupları sayılmış olup, sırasıyla "Klinik psikolog, hemşire, hemşireliğe eşdeğer sağlık memuru, ebe, fizyoterapist, odyolog, diyetisyen, dil ve konuşma terapisti, podolog ve iş ve uğraşı terapistini (ergoterapist) "meslek mensubu sayılmakta, klinik olmayan psikologlar da meslek mensubu sayılmamaktadır.Lisans mezunu psikologların Yönetmelik mağduru olduğu açık olup, bu meslek grubu tarafından da davalar açılacağı kuşkusuzdur.
Yukarıda detaylı olarak aktarıldığı üzere, psikologların uğraştıkları alan, faaliyet konusu, ülkedeki sorunlu birey sayısı ve tarihsel süreç dikkate alındığında sağlık meslek mensubu sayılmaları gerektiği kuşkusuz olup, eksik düzenleme nedeniyle ç bendinin iptali ve yürütmenin durdurulması gerekmektedir.
Av. Sadi KAYABAŞI
